Doğru Akım

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

Doğru akım, zamana göre elektriksel yönü ve şiddeti değişmeyen akımdır. Pil, akü, termokupl, doğru akım generatörleri (dinamo), güneş hücreleri gibi kaynaklardan üretilir. Genellikle düşük gerilim ile çalışan elektronik cihazlarda kullanılırlar. Elektrik enerjisini yüksek güçlerde uzak mesafelere taşıyabilmek, doğru akım sistemleri ile mümkün olmamaktadır. HVDC (High Voltage DC) iletim sistemleri buna istisnadır.

Doğru akım DC (Direct Current) zamanla büyüklüğünü ve yönünü değiştirmezken alternatif akım AC (Alternating Current) zamanla yönünü ve büyüklüğünü değiştirir ve belli bir frekansa sahiptir. Aynı seviyelerdeki AC gerilim, DC gerilimden daha tehlikelidir.  Düşük frekanslı AC akım ve gerilim ise yüksek frekanslı AC akım ve gerilimden daha tehlikelidir. Bir insan doğru akıma maruz kaldığında anlık bir şokla kasları kısa ve kasılı hale gelirken enerji tarafından uzağa fırlatılır.

Alternatif akıma kapılma durumunda ise kişinin kaslarında onu hareketsiz bırakacak kasılma ve spazm oluşur. Alternatif akımın sürekli değişen doğası şok durumunda kalpte atriyal fibrilasyona sebep olur yani kalbin elektriksel aktivitesinin bozulması sonucu üst kalp kapakçıkları hızlı ve düzensiz atmaya başlar. Bu durum doğru akımın sebep olduğu kalp durmasından daha tehlikelidir çünkü durmuş kalbin normale dönmesi fibrilasyona uğramış kalpten daha kolaydır.

Fibrilasyona uğramış kalp, DC sinyaller gönderen defibrillatör cihazıyla normale döndürülür. Elektriğin canlılara verdiği zarar; maruz kalınan akım veya gerilim değerinin yanı sıra kişinin vücut direnci, cildinin kalınlığı, kilosu, cinsiyeti, yaşı ve bulunduğu yerin ıslak/kuru olması gibi birçok değişkene bağlı olarak farklılık gösterir. Standartlara göre en güvenli gerilim değerleri AC için 50 Volt, DC için nemli ortamda 25 Volt ve kuru ortamda 120 Volt'tur. Bu değerler ortalama insan vücut direncine göre hesaplandığı için kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir.

HVDC sistemleri ile yüksek gerilim DC iletimi yapılabilmesine rağmen alternatif akım sistemi kadar yaygın değildir ve özel yerlerde kullanılır. AC sistemden daha pahalı olmasına rağmen 800-1000 km’lik mesafelerde iki sistemin aynı maliyette olduğu görülmektedir. Dolayısıyla çok uzak mesafeler için HVDC daha ekonomik olarak kabul edilebilir. Örnek olarak 900 km, 400 kV’luk Pasifik hattı, 1.360 km, 600 kV’luk Cabora-Bassa hattı örnek verilebilir.

HVDC iletim sistemlerinin genellikle ülkeler arası deniz geçişleri veya ülke sınırları çok geniş olan ülkelerde kullanıldığı görülmektedir. Elektrik iletim hatlarında gerilim seviyesi yükseldikçe iletilen güç artar. Alternatif akım, transformatörler ile çeşitli gerilim seviyelerine indirilip yükseltilebilir. Doğru akımın gerilim seviyesini değiştirmek için güç elektroniği elemanları gerekmektedir ki bu da maliyeti arttırır. AC generatörlerin verimleri, DC generatörlere göre daha yüksek olup daha büyük üretim üniteleri kurulabilmektedir.

AC generatörlerde yüksek devir sayılarında verim arttığı için türbin-generatör sisteminin verimi de büyümektedir. Üç fazlı alternatif akım asenkron motorlarının yapımları, doğru akım motorlarına göre daha kolay ve daha ucuzdur. Ayrıca AC motorlar daha az bakım gerektirirler. DC motorlarda yer alan fırça ve kollektör mekanizmaları bakıma ihtiyaç duydukları için daha pahalıdır.

Telekomünikasyon

Telekomünikasyon ('uzak iletişim'), Fransızca '' télécommunication '' daireünden geçmiştir. Duyum, yazı, resim, simge ya da her çeşit bilginin tel, radyo, optik ile başka elektromanyetik dizgelerle iletilmesi, kucak yayımı ya da...

Fiber Optik Konnektörleri

Bina içi ve kapalı alanlarda kullanılan fiber optik kablolar, kullanılan fiber tipini belirtmek için genellikle renk kodludur. Bir konektörde fiberin bükülmesini önleyen gerilim azaltma "önyükleme", bağlantı tipini belirtmek için renk...

Fiber Optik

Bilgi iletişiminin tarihi oldukça eskiye dayanır. İlk çağlar da insanlar ateş yakarak iletmek istedikleri bilgiyi bir tepeden bir başka tepeye aktardılar. Işık kullanılarak yapılan bu ilk haberleşmede insanoğlu belki de...

Direk Tipi Trafo

İletim hatlarında gelen orta gerilimi tüketicilerin kullanabileceği alçak gerilime düşüren ve direklerin üzerine monte edilen trafolara direk tipi trafolar denir.  Özelliği Bu tip trafo merkezleri genellikle küçük yerleşim birimleri ile ana dağıtım trafosuna uzak aboneleri beslemek için kullanılır. Trafo ve donanım direk üzerine monte edilmiştir. Bir kısım elemanlar ise direğin yanında bulunan alçak gerilim panosuna monte edilmiştir.

Güneş panelleri Tasarımı

 Güneş enerjisi kullanarak elektrik üretimi, bugünlerde sıkça konuşulan yenilenebilir enerji kaynağı uygulamalarının oldukça popüler olan bir çeşididir. Bol olması, bedava olması, işletme maliyetinin düşük olması ve çevre kirliliğine yol açmaması gibi birçok iyi nedenden dolayı yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Bu çalışmada fotovoltaik hücreler ile elektrik enerjisi üreten sistemlerin maliyeti üzerinde durulmuştur.

Kirşofun Gerilimler kanununu

Kirşofun gerilimler kanununa göre kapalı bir elektrik devresinde (çevrede) devre elemanları üzerinde düşen gerilimlerin toplamıgerilim kaynağının gerilimine eşittir. Veya kapalı bir çevredeki gerilimlerin toplamı sıfırdır. Aşağıdaki şekle bakıldığında kirşofun gerilimler kanunu daha iyi anlaşılır. Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi Vk gerilimli güç kaynağından beslenen R1, R2 ve R3 dirençleri üzerinde düşen gerilimler VR1, VR2 ve VR3 gerilimleri vardır. Şekilde okla çizilen çevre devredeki bütün gerilimleri çevrelemektedir. Kirşofun gerilimler kanununa göre VR1, VR2, VR3 gerilimlerinin toplamı Vk kaynak gerilimine eşittir. Yani;

Parafudur

Bir yüksek gerilim tesisini veya bunun bir kısmını müsaade edilmeyen aşırı gerilimlere  karşı koruyan aygıtlara aşırı gerilimlere  karşı koruma aygıtları denir. Bu koruma aygıtlarından  biri  de  parafudurdur.  Parafudur,  büyük  akım  darbelerini  toprağa  iletir  ve işletmeyi  kesintiye  uğratmadan  aşırı  gerilimleri  şebeke  izolasyonu  için  zararsız  bir  düzeye indirir.

'W' Otomat Sigortalar

Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstriyel tesislerde veya özel işletmelerde can ve mal kaybına karşı elektriksel olarak koruma yapmamız gerekmektedir. Bu koruma elektriğin üretildiği yerden başlayarak son kullanıcıya kadar devam eder. Elektrik sigortası, elektrik tesisatı üzerinde beslenilen hat üzerindeki anlık yüksek gerilim, aşırı akım, kısa devre, nominal akımın üzerinde akım geçişi gibi elektriksel olumsuzlukların önüne geçebilmek için termik ve manyetik özelliklerle elektrik enerjisini kesen bir güvenlik önlemidir.

50 HZ frekans

Frekans bir olayın birim zaman (genel olarak 1 saniye) içinde hangi sıklıkla, kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür. Bir saniye içerisinde oluşan saykıl sayısına frekans denir. Ülkemiz elektrik şebekesinde frekans değeri 50 Hz’de sabit tutulmaya çalışılır. Bunun sebebi özel frekanslı sistemler haricinde tüm elektrikli cihazların 50 Hz frekansına uyumlu olmasıdır.

Akım Trafoları


 Akım Trafoları  "primer" dediğimiz esas devreden geçen akımı, manyetik bir  kuplaj  ile,  küçülterek  "sekonder"  dediğimiz  ikincil  devreye  ve  bu devreye bağlı cihazlara aktarırlar. Bunun sonucunda;  a) Cihazların büyük akımlar ile zorlanması, b) OG ve YG devrelerinde, cihazların büyük gerilimler ile zorlanması önlenmiş olur.

Alternatif Akım

Bildiğimiz gibi elektrik santrallerinde döner elektrik makinaları alternatif akım, yani sinüsoidal akım üretirler. Bu akımın üretilmesi Faraday Yasası’na dayanmaktadır. Faraday Yasası’na göre bir manyetik alan içerisinde hareket eden bir iletkende bir gerilim endüklenir. Buna göre manyetik alan ve iletkenlerden oluşan bir sistemde bu büyüklükten birinin sabit, diğerinin hareketli olması gerekir.

Alternatör

Generatörlerin çalışma esaslarında anlatılan akım her yarım turda yön değiştirir. Büyük güçlü generatörlerde kutuplar elektromıknatıslardan oluşur. Kutupları oluşturan bu elektromıknatıslara uyartım sargısı ismi verilir. Dinamonun Çalışması Yönü değişken olan bu akımı tek yönlü olarak dışarı alabilmek için kolektör (komütatör) ve fırçalardan oluşan bir düzenek kullanılır.

Ampul

Günlük hayatta kullandığımız çoğu teknolojinin kim tarafından, ne zaman icat edildiğini pek düşünmeyiz. Bizim için önemli olan işimize yaramasıdır. Bu teknolojilerden biri de tek bir düğmeyle çalışan akkor lambalar yani ampuller. Ampulün icadı deyince hemen Thomas Edison’un ismi akla gelir. Peki gerçekten öyle mi? Ampulü Edison mu icat etti? Gelin şimdi hep birlikte geçmişin karanlığında biraz gezintiye çıkalım ve “Ampulü kim icat etti?” sorusunu aydınlatmaya çalışalım.

    Yusuf Gökçe

    'Yusuf GÖKÇE Blog' Teknoloji'nin her dalından hayatımızı kolaylaştıran buluşların kısa ve öz teknik bilgileri bu portalda olacak...

    Bizden Makaleler

    © 2025 Yusuf Gökçe. Elektrik, Elektronik, Bilgisayar, Otomasyon, Telekominikasyon...

    Arama