İletişime olan ihtiyacın ve talebin artması bunun da en hızlı şekilde olmasının gerekliliği her geçen gün yeni teknolojilerin kapısını açıyor. İnternet üzerinde de aynı şekilde kullanıcıların daha fazla hız gerektiren görsel ve işitsel medyaya olan talebi sonucunda, modemin 56 Kbps’lık hızına alternatif olarak daha hızlı bağlantı teknolojileri yavaş yavaş piyasada yerini almaya başlıyor.
Birkaç yıl öncesine kadar yüksek hızlı alternatif bağlantılarda seçenek çok fazla değilken artık gelişen teknoloji, ev kullanıcılarının bile yüksek hızlara ulaşmalarına olanak tanıyor. Hepimizin evine gelen 2 telli kablo üzerinden son zamanlarda 4 Mbps kadar çikan hizlarla internet dedigimiz dünyaya çikiyoruz. Bundan çokta uzak olmayan zamanlarda 56 Kbps hizlarla ayni kablolardan internete çikiyorduk. Peki ne degisti evimize gelen kablo kalitesi artida bundan dolayimi daha hizli bir internet baglantimiz var. Tabiî ki tek yapilan kablo kalitesini artirmak degil aslinda arka planda çalisan cihazlara yeni takim arkadaslari eklemek oldu. Bu yazida ayni zamanda bu yeni takim arkadaslarini da tanitacagiz.
Bir çogumuzun tanidigi ve kullandigi 56K ile baslayalim. Bu sistemde evimizde dahili veya harici bir modem bulunurdu.
Eve gelen hattimiz bu modem de sonlanir ve bir ISP'den aldigimiz kullanici adi ve sifresiyle birlikte internete girerdik. Bu isin arka planinda dönen kisminda, yani ISP'de bir MDF cihazi bulunurdu. Bu cihaz diger evlerden de gelen telefon hatlarini sonlandirir ve bizi PSTN networküne dahil ederdi. Peki neden 56K…. Kullanicinin gönderecegi 8 bitlik datalar saniye de 8000 kez örnekleniyordu. Buda demek oluyordu ki ancak Telekom tarafindan 64Kbps bir hiz saglanabilirdi. Burada her 8 bitin 1 biti bizden ödünç aliniyordu ve böylece maalesef 56Kbps bir hiza razi oluyorduk.
Aslinda bu düsük hiza bazi çözümler bulunabilir. örnegin bir ISDN devre aklimiza gelebilir. ISDN teknolojisiyle 2 Mbps hiza ulasabilirdik. Ama evimize ayri devre kurulmali ve ISDN devrelerde sonlanmamiz gerekirdi. Tabi sadece ISP degil bizim evimizde de farkli cihazlara ihtiyaç duyacaktik. Yani anlasilan bu teknoloji bize pahaliya gelecek tekrardan 2 telli eski PSTN e dönelim.
PSTN devrenin en büyük dezavantaji ise ses ile datayi beraber gönderememek. Yani internete girdigimizde ev telefonumuz kesiliyordu. Bu problem aslinda birinci seviyeden kaynaklanmaktadir. Demek ki birinci seviyede ki sinyallesmede bir takim isler yapilacak.
DSL ile birlikte birinci seviyede hem ses hemde data birlikte gitmekte. Bu frekans ile alakali. PSTN devrede ses 4000 HZ ile tasinmakta. Data için ayri bir frekans ayrilmamakta. DSL ile birlikte ses 4000 HZ e kadar tasinirken data 4000 HZ den yukari hizlarla tasinmaktadir.
DSL teknolojisi XDSL olarak adlandiriliyor. Ve her birinin farkli özellikleri bulunuyor. Bunlardan biri Simetrik veya Asimetrik olma durumu. Simetrik upload ve download hizlarinin esit olma durumu asimetrik ise bu durumun tam tersi oluyor. Asimetrik hatlarda download hizi upload hizindan fazla olmakta.
Evet disardan gelen 2 telli hatti splitter ile sonlandiriyoruz. Splitter her ne kadar küçük görünse de yaptigi is gayet büyük. Daha öncede hatirlarsiniz sesin 4000 HZ ve altinda frekans ile tasindigini söylemistik. Data ise 4000 HZ’ in üzerinde tasinacak ve splitter görevi sesi ve datayi ayirmak olacak. Splitter bir kablo ile telefona diger bir kablo ile DSL modem’e gidecek. DSL modem ise bir kablo ile bilgisayara bagli olacak. DSL modem ve bilgisayar UTP bir kablo ile baglanacak.
Evdeki baglanti gayet kolay görünüyor. Peki servis saglayici tarafinda neler olacak. Servis saglayici gelen hatti artik MDF de sonlanmayacak Evimizde oldugu gibi Servis saglayicida da büyük bir splitter olacak ve gelen sesi ve datayi ayiracak. Sesi MDF e gönderecek. Peki data nereye gidecek. Data DSLAM dedigimiz bir cihaz ile sonlanacak. Bir DSLAM 600 hatti sonlandirabilecek bir kapasiteye sahiptir. Tabi boyutlarina göre bu sayi degisebilir.
Bir network içerisinde her zaman bir tasiyiciya ihtiyaç vardir. Bu LAN içerisinde Ethernet olabilir. Ethernet tasiyicisi MAC Adresine göre istemci ve hedef arasinda ki data trafigini gerçeklestirir. WAN’ da ise MAC adresine göre yapilmasi pek mümkün olmayacaktir. Ethernet yerine baska tasiyicilar gerekecek. Bu DSL alt yapisinda ATM olacak ATM tasiyicisi 53 byte lik paket büyüklügüne sahiptir. Bu paketin 48 byte’ i datadir. 5 Byte lik kismi header’ dir. Bu header içerisinde VPI/VCI degerleri mevcut olacak. ATM header’ i hem sesi hem de datayi ayni anda tasiyabildigi için seçilmistir. Tabii çok önemli bir durum var. Kabloya her baglanan internete çiksin mi ? Cevap hayir süphesiz. Bu kontrolü saglamak için PPP teknolojisi kullanilacak.
PPP sayesinde her kullaniciya bir kullanici adi ve bir sifre verildi. Bu bilgiler Servis saglayici tarafinda BRAS tarafinda kontrolü saglandi. BRAS üzerinde bir Radius Server ve bir DHCP server bulunmakta. Sifre ve kullanici adi AAA sayesinde Radius Server da kontrol edildikten sonra DHCP Server’ dan IP alarak Internet’e çikabilecektir.
ADSL teknolojisinde iki tasiyici kullanilmis oldu. Hem PPP hem de ATM. PPP, ATM üzerinden tasinmis oldu. Konfigürasyon asamasinda ayarladigimiz bu PPPoA buradan gelmekte. Eger istem içeriden baslatilirsa PPPoE olacaktir. Tabii bir diger mod ise Bridge moddur. ADSL modem IP almaz içeride ki bilgisayar IP alir Modem sadece çevirme islemini yapacaktir.
ADSL teknolojisinde mesafe çok önemlidir. Maksimum 5 kilometre mesafede 8 Mbps hiza kadar destek vermektedir.
ülkemizde 2,5 kilometreden sonra problemler yasamaktayiz. Kablonun kalitesi, kalinligi gibi bir çok faktör rol oynamakta.
Bant genisligi ise istenilen durumlara gelememekte. Bunu tabii sadece kabloya baglayamayiz. Tabi ki eger kaliteli kablolar veya fiber kablo gibi teknolojiler kullanilmis olsa bu hizi etkileyecektir. Bant genisligimiz gayet kisitli. Evde ki her kullaniciya yüksek bant genisligi verilse dahi tüm kullanicilari dis dünyaya çikarmak zor olacak. Bir DSLAM’ a baglanan kullanicilar toplami 100Mbps olabilir fakat bir DSLAM’ a verilen toplam cikis ise 10Mbps olacaktir. Bu dünyada kullanilan bir standarttir. Her DSLAM gelen toplam bant genisliginin 1/10 u verilir.
DSL teknolojisi, diğer alternatiflerin tersine alt yapıda da büyük değişiklikler yapılmasını gerektirmiyor. Çünkü sistem, eski bakır telefon hatları üzerinden hizmet veriyor. Bunun için ilk yatırım maliyeti de en düşük düzeye çekilmiş oluyor. Yurt dışında hızla yaygınlaşan ve büyük kitlelerin geçiş yaparak kullanmaya başladığı bu yeni teknolojiye artık ülkemizde de ulaşmak mümkün.
Dünyada DSL’e hızla geçildiği, yüz binlerce insanın sistemi denediği ve memnun kaldığı düşü-nüldüğünde, başarısının ne kadar büyük olduğu bir kere daha ortaya çıkıyor.
DSL kurulumları, dünyada 1997 yılından bu yana gerçekleştiriliyor. Compaq, Intel ve Microsoft firmaları, telefon şirketleriyle birlikte standart ve kolay kurulabilir DSL tiplerinden biri olan ADSL formunu geliştirmiştir. G.Lite olarak adlandırılan bu form sayesinde DSL’in yaygınlaşması ve ISDN ile kablo modemin yerini alması bekleniyor.
