Internet protokolü(IP) adresi Internet üzerinden gönderilen bilginin göndericisini veya alıcısını tanımlayan bir numaradır. Bilgisayar sektörü bu protokol geliştirildiğinden bu yana adresler için IPv4 kullanıyordu. Bu teknoloji cep telefonları, laptop ve kablosuz el cihazları gibi mobil aygıtların sayılarının her geçen gün artması ve diğer nedenlerle artık benzersiz internet adreslerinin desteklemede sınırlarına ulaşmıştır.IPv4 adreslerinin bu yıl tükenmesi sebebi ile IPv6 adı verilen yeni bir sürüme geçilmiştir.
IPv6'da IPv4'ün güçlü yönleri korunarak, günümüz ağlarının değişen gereksinimlerini karşılamak amacıyla pek çok yenilik getirilmiştir. İnternet ağının her geçen gün daha çok kullanıcıyı kapsamasıyla, yönlendirici trafiği ve yönlendirilecek paket sayısı artmıştır. Bu nedenle günümüzde veri işleme hızı önem kazanmıştır. Bir başka deyişle yönlendirmenin veya anahtarlamanın yapıldığı noktalarda veri paketlerinin doğru ve hızlı bir şekilde yönlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. İnternet kullanımının yaygınlaşması ve servis çeşitliliğinin artması ile birlikte IPv4'te yaşanan sorunları gidermeyi amaçlayan IPv6, 340 trilyon kere trilyon kere trilyon adet farklı IP
adresi sağlamaktadır.Özellikleri aşağıda kısaca anlatılmıştır.
- Genişletilmiş adres alanı:
IPv6'nın en önemli özelliklerinden biri 128 bitlik adres uzunluğu ile IPv4'e göre daha büyük bir adres alanına sahip olmasıdır. IPv6'daki bu geniş adres alanı, hiyerarşik adresleme yapılmasına olanak sağlayarak, yönlendirme tabloları boyutlarının küçülmesini sağlayacaktır. Şu anda IPv6 adres aralığının çok küçük bir yüzdesi için kullanım alanı tanımlanarak tahsis edilmek üzere ayrılmıştır. Bu sayede gelecekteki kullanım için yeterince adres mevcuttur. Geniş adres aralığının sunduğu bir diğer avantaj ise uçtan uca adresleme yapılabilmesidir. NAT gibi kullanımı durumunda pek çok işletim zorluğunu beraberinde getiren adres dönüştürücü mekanizmalara olan ihtiyaç, IPv6 kullanımı ile ortadan kalkmaktadır.
- Yeni Güvenlik Özellikleri(IPsec):
Öncelikle İnternet Protokol Güvenliği (Internet Protocol Security - IPsec) desteği IPv6'da bütünleşik olarak gelmektedir. Bu sayede daha sorunsuz ve etkili çalışma sağlanmaktadır. IPv6'nın güvenlik konusundaki bir diğer üstünlüğü, güvenlik için tanımlanmış ek başlıklar ile yetkilendirme ve şifreleme yapılabilmesidir. Bunlara ek olarak ara düğümlerde paketlerin parçalanmadan aktarılması , yeni başlık yapısı ile ağ üzerinde paketlerin izlenmesinin kolaylaşması gibi güvenlik bütünlüğünü sağlayan yeni özellikler de mevcuttur.
- Yalınlaştırılmıs Başlık Yapısı:
IPv6 paketleri yönlendiriciler tarafından daha hızlı işlenebilmelerine olanak sağlayan sabit uzunlukta yeni bir başlık yapısına sahiptir. IPv4 başlığındaki gereksiz bazı alanlar atılmış, bazıları ise isteğe bağlı kullanım için uzantı başlıkları kısmına kaydırılmıştır.
- Gelişmiş Servis Kalitesi Özellikleri(QoS):
İnternet Protokolü, en iyi çaba (best effort) yaklaşımı ile fark gözetmeksizin ele alır. Bu durum, uçtan uca gecikme veya paket kayıpları gibi parametrelere karşı duyarlı olan trafik için problemlere yol açabilmektedir. Bu problemlerin üstesinden gelmek için IPv4'te farklı Servis Kalitesi (QoS) teknikleri kullanılmaktadır. IPv6 başlığında bulunan yeni alanlar trafiğin daha iyi tanımlanması ve buna göre önceliklendirilmesine olanak sağlar. Bu önceliklendirme paket başlığındaki bilgilere göre yapıldığı için, paketin içeriğinin şifrelenmiş olması önceliklendirmeyi etkilememektedir.
IPv6 QoS için iki alan içeriyor.
⇒ 20 bit akış izi etiketi (flow label)
⇒ 8 bit trafik sınıf işareti (traffic class indicator)
⇒ Kullanım problemlerinde genel olarak değişiklik yok.
⇒ Gelecekteki QoS ürünleri IPv6 kullanacak.
⇒ Akış izi etiketi alanı başka amaçlarla kullanılabilir.
Örneğin : Akış izi özetlemesi (flow aggregation)
- Otomatik Adres Yapılandırılması:
IPv6, ağ üzerinde adres atama sunucusu olmaksızın, ağa bağlı arabirimlerin adres edinmelerine olanak tanır. Bu özelliğin temelinde ağdaki yönlendiricilerin gerekli adres önekini anons etmeleri ve istemcilerin de bu bloğa 64 bitlik bir değer ekleyerek kendi adreslerini oluşturmaları yatar. Bu şekilde oluşturulan adreslerin kullanılmadan önce 'tekillik testi'nden (Duplicate Address Detection Mechanism) geçirilmesi gerekir. Düğümler başkaları tarafından kullanılmadığına kanaat getirdikleri adresi kullanıma alabilir.
- Dolaşılabilirlik(Mobility):
Dolaşılabilirlik, bir istemcinin farklı ağlardan "gerçek ev adresi" ile bağlantı yapabilmesidir. IPv4'te dolaşılabilirlik desteği sorunlu olmakla birlikte mevcuttur. IPv6'da ise sorunsuz çalışmaktadır.
- Genişletilebilirlik:
IPv6'da zorunlu başlık alanının dışında bulunan ve isteğe bağlı kullanılabilen uzantı başlıkları bölümü, ileride ihtiyaç duyulabilecek yeni özellikler için kullanılabilir.
- Komşu Düğümlerle Etkileşim İçin Yeni Protokol(ICMPv6):
IPv6 Ağlarında aynı bağlantı üzerindeki komşu düğümlerin etkileşimini yönetmek için yeni bir protokol olan Komşu Keşfi (Neighbor Discovery) Protokolü kullanılır. Bu protokol, "Internet Control Message Protocol for IPv6" (ICMPv6) mesajlarını kullanılır. Bu mesajlar IPv4'te bulunan "Address Resolution Protocol" (ARP), "ICMPv4 Router Discovery" ve "ICMPv4 Redirect" mesajlarının yerini alır. ICMPv6 ayrıca yönlendirme ve IP paketlerinin dağıtımı esnasında ortaya çıkan hataları ve diğer temel durumların raporlanmasında da kullanılır.ICMPv6 RFC 1885'in içerisinde tanımlanmıştır.
ICMP mesaj tipleri şöyledir:
► 1 Destination unreachable error message Hedef ulaşılamaz hata mesajı
► 2 Packet too big error message Paket çok büyük hata mesajı
► 3 Time exceeded error message Ulaşım zamanı aşıldı hata mesajı
► 4 Parameter problem error message Parametre sorunu hata mesajı
►128 Echo request message Yansıma isteği mesajı
►129 Echo reply message Yansıma cevabı mesajı
►130 Group membership query Grup üyelik sorgulanması
►131 Group membership report Grup üyelik raporu
►132 Group membership termination Grup üyeliği sonlandırılması
►133 Router solicitation Yönlendirici istek bildirimi
►134 Router advertisement Yönlendirici bildirisi
►135 Neighbour solicitation Komşu istek bildirisi
►136 Neighbour advertisement Komşu bildirisi
►137 Redirect message Yönlendir mesajı
