Enerji Kabloları

Kullanıcı Oyu: 3 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

Elektrik enerjisini ileten, ve iki elektrik cihazını birbirine, elektrik bakımından bağlayan, elektriğe karşı yalıtılmış, bir veya birden çok damardan oluşan bir malzemedir. Elektriği ileten araçlara kablo denir. Kablolar iletken ve yalıtkan olmak üzere temel iki öğeden oluşmaktadır. İletken kısım elektronların geçerek elektrik akımını oluşturduğu kısımken, yalıtkan kısım akan elektriğin güvenliğini sağlamak üzere iletken teli saran plastik yapı malzemesidir.

Bu yalıtkan malzeme sayesinde kablolar atmosferik olaylardan etkilenmezler, döşendikleri yerlerdeki kimyasal etkilere, su, rutubet ve hava koşullarına karşı koruma sağlarlar. Böylece kablolar yerleşim bölgeleri için güvenli enerji iletimi sağlarlar. Pratikte kullanılan birçok farklı kablo türü vardır.

İşletme gerilimlerine göre kablolar,

- Alçak gerilim kabloları (1 KV Kadar.)
- Orta  gerilim kabloları (1KV - 35kv)
- Yüksek gerilim kabloları(380 KV kadar) olarak sınıflandırılabilir.

•    Güç kabloları
•    Doğru akım kabloları
•    Süper iletkenli kablolar
•    Gaz yalıtımlı kablolar
•    Sodyum iletkenli kablolar
•    Çok yüksek gerilim kabloları
•    Deniz kabloları

Özelliklerine Göre Kablo Çeşitleri:
•    Bakır iletkenli, tek damarlı kablolar
•    Bükülgen bakır iletkenli kablolar
•    Pvc izoleli, yassı bakır iletkenli kablolar
•    Halojensiz alevi iletmeyen çok damarlı bakır iletkenli kablolardır.

Kullanım Alanlarına Göre Kablo Çeşitleri:
Kablolar bilindiği gibi elektrik enerjisini iki elektrik cihazına kendileriyle birlikte elektrik akımına bağlayabilen ve yalıtılmış bir yada birden çok damardan oluşabilen yalıtılmış iletkenlerdir. Ayrıca kabloların damarların ve dış  olumsuzluklara karşı koruyucu kılıfı da mevcuttur.  Bu damarlar; iletken, ekran, zırh vb gibi kısımlardan meydana gelirler. Kablo çeşitleri kullanıldığı yerlere göre değişebilmektedir. Bunlar;

•    Bakır iletkenli kablolar
•    Alüminyum iletkenli kablolar
•    Enerji kabloları
•    Sinyal ve kumanda kabloları
•    Kağıt yalıtkanlı kablolar

İhtiyaçlara Göre Sınıflandırılan Kablo Çeşitleri:
Kablo çeşitlerine yakından baktığımızda ihtiyaçlara göre sınıflandırılan pek çok farklı türde kablo görmek mümkün olmaktadır. Günümüzde kablolar ile okyanuslar altında dahi bağlantılar gerçekleşmektedir. Bu sayede kabloların kıtaları insanları birleştirmek için üstlendiği rol daha iyi anlaşılmaktadır.

•    Standart üç telli kablolar
•    Fiber kablolar
•    Yüksek gerilim kabloları
•    Telefon kabloları
•    Standart elektrik teli kabloları

Olarak sınıflandırabileceğimiz farklı ihtiyaçlara farklı kablo üretimleri ile pratikleşme ve üretim hizmetleri önem kazanmıştır.

Yuvarlak kablo: Çevresi daire biçiminde olan kablodur. (TS936)
Yassı kablo: Damarları birbirine bitişik, ve çevresi oval biçimli kablodur. (TS936)
Damar: Kablonun yalıtılmış olan her bir iletkenidir.(TS37)
İletken: Elektrik enerjisini iletmeye yarayan bir veya birden çok telden oluşan ve yalıtılmamış olan tel veya tel demetidir.          (TS37)
Damar İletkeni: Damarın özünü oluşturan iletkendir.(TS37)
Tel: Uzunluğu boyunca çapı, ancak belirli toleranslar içinde değişen ve daire kesitli olarak çekilmiş, ince, uzun som bir metal      mamüldür.(TS936)
Ortalama çap: Aynı kesitte, birbirine dik doğrultuda yapılan iki ölçüm sonucu ortalaması bulunan çap değeridir. (TS936)
Bir telli iletken: Bir telden oluşan iletkendir. (TS936)
Çok telli iletken: Birden çok eşit özellikli telden oluşan iletkendir. (TS936)
Kılıf: İletkeni elektriğe karşı yalıtmak, mekanik ve hafif kimyasal etkilerden korumak amacı ile kullanılan, iletkeni, damarı veya damarları içine alan bir gömlektir. (TS936)
Yalıtkan Kılıf: Damar iletkenini yalıtan ilk kılıftır.(TS37)
Ortak kılıf: Çok damarlı kablolarda, damar demetini içine alan ve damar demetine istenilen çevre biçimini vermeye yarayan kılıftır. (TS936)
Koruyucu kılıf: Kabloyu çeşitli etkilerden koruyan kılıftır. Kullanıldığı yere göre iisim alır: örnek: Dış Kılıf. (TS936)
Termoplastik yalıtkan: PVC veya Polietilen gibi ısıtılarak şekillendirilebilen (ve defalarca kullanılabilen) malzemedir. (TS936)
Lastik yalıtkan: Sentetik veya doğal kauçuğa veya bunların karışımına bazı katkı maddeleri katılarak elde edilen hamurun vulkanize edilmiş halidir. (TS936)
Anma Değerleri: Kablonun anma kesiti, anma gerilimi gibi belirli işletme özelliklerini ve kullanma olanaklarını belirten değerlerdir. (TS936)

ALÇAK GERİLİM KABLOLARI : 1000 Volta kadar gerilim verilen iletim hatlarıdır.Alçak Gerilim Kablosu ise bu hatlarda kullanılan Bakır veya alüminyum iletken üzerine PVC veya XLPE hammadde kullanılarak yalıtkan kısmı tamamlanan kablolardır. Bu aşamadan sonra talebe göre PVC veya H.FREE dolgu ve kılıf malzemeleri kullanılarak çelik zırhlı, bakır ekranlı, yangına dayanıklı veya standart olarak üretilmektedir. 1000 voltu aşmayan yerlerde genel olarak 3 tip kablo kullanılır. Bunlar metalden başka maddelerle kaplı kablolar, metal kaplı kablolar ve mineralle yalıtılmış, metalik muhafazalı kablolardır. Metalden başka maddeyle kaplı kablo her biri lastikle yalıtılmış iletkenlerden meydana gelir.

ORTA GERİLİM KABLOLARI : 1000-15.000 Volt arası gerilim verilen iletim hatlarıdır. Gerilim değerine göre temelinde 1kV-35kV arasındaki değerlere uygun olan kablolara Orta Gerilim kablosu denir.  Söz konusu kablolar tek damar, üç damar, zırhlı, PVC gibi farklı tiplerde üretilebilmektedir. En çok tercih edilen kablo türü ise XLPE türüdür. XLPE kablo (orta gerilim kablosu), çapraz bağlı polietilen özelliği ile neme karşı dirençli, klorür içermediği için çevre dostu ve yüksek yalıtım niteliğiyle de düşük ve yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklıdır. XLPE kabloların en çok kullanılan çeşidi 36 kV, tek damarlı ve bakır iletkenli olanıdır. XLPE kablolar ağır işletme şartlarında, ani değişimlerin olduğu ve kısa devre akımının yüksek olduğu şebekelerde kullanılır. Dağıtım şebekesinde trafo merkezleri arası ring hatlarda ve trafonun enerji girişinde kullanılır.

Anma Gerilimi: Alternatif ve doğru akım sistemlerinde kullanılan kabloların anma gerilimleri, faz ile metal kılıf veya toprak arasındaki gerilim Uo ile gösterildiğine göre, Uo / U biçiminde belirtilir. 3 Fazlı alternatif akım sistemlerinde Uo= U / 3  şeklinde, iletkenlerden hiç birisi topraklanmamış olan bir fazlı alternatif akım ve doğru akım sistemlerinde Uo= U / 2 şeklinde, iletkenlerinden bir tanesi topraklanmış bir fazlı alternatif akım veya doğru akım sistemlerinde Uo = U dur. (TS833)

Kablo Kesitleri:
Kabloların adlandırılmasını iki kısımda inceliyebiliriz: Kullanım yerini belirleyen adlandırma ve kablo kesitini belirleyen adlandırma. Kablo kesitine göre yapılan adlandırmada, çoğunlukla damar sayısı x tek bir damar iletken kesiti  şeklinde kullanılır.  Ancak bazı kablolar ise damar sayısı x tek bir damar iletken çapı ile adlandırılabilir. 
İletkenin kesiti, iletkeni oluşturan tel veya tellerin aritmetiksel kesit alanı şeklinde hesaplanır. İletken teller teorik olarak, tam yuvarlak olmalıdır ve hepsinin çapı aynı olmalıdır.

Aşağıdaki tabloda,  bilinen bazı kesitleri elde edebilmek için kullanılan tel sayısı ve tel adedini bulabilirsiniz. Ancak, unutulmaması gereken, Türk Standardları Enstitüsünün, kablolarda tel sayıp ölçmek yerine, birim uzunluğunun direncini ölçtüğü ve bunu baz aldığını unutmayalım. Yani aldığınız kablonun tel sayısı ve çapı, listeyi tutmuyor ise bu kablonun standardlara uymadığını düşünmeden evvel, ölçebiliyorsanız bir de direncini ölçün. (Direnç değerini etkileyen ortam sıcaklığı değeri vs. sizin ölçüm sonucunuza direkt etkilidir, siz bu sevdadan vaz geçin..)

Kablo Çeşitleri:
Kablolar elektriksel olarak güç ve sinyal taşıyabilen araç-gereçlerdir. Yaptıkları ve kullanılan alanlarına göre yer  seçimi yapılır ve yüzlerce kablo tipleri bulunabilir. Moon Elektronik sitesinde tüm özellikleri, kullanım alanları ve fiyatlarıyla birlikte vitrin edilen kablo çeşitlerine aşağıda başlıklara tıklayarak ulaşabilirsiniz.

• Sinyal Kontrol Kabloları
• Enerji Kabloları
• Data İletişim Kabloları
• Haberleşme Kabloları
• Halojensiz Kablolar
• Yangına Dayanıklı Kablolar
• Spiral Kablo
• Tekstil Örgülü Kablolar
• Yangın Alarm Kabloları
• Ara Bağlantı Kabloları
• Kumanda Kabloları
• Nyaf Kablolar

Hücresel Telefonda Bant Genişliği

Mobil Radyo Telefon (Mobile Radio Telephone)'lar telefon ağına bağlı ilk ticari ve kablosuz telefonlardır. Hücresel telefon teknolojisinin ilerlemesiyle birlikte sonradan 0G ( Zero Generation - Sıfırıncı Nesil) olarak anılmaya başlanmıştır.

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

Fiber optik kablolar ışık sinyalinin gönderildiği camdan veya plastikten imal edilmiş çekirdek kısmı ve çekirdek üzerine uygulanan akrilik kaplama ile istenilen renklerde kaplanarak gevşek ve sıkı tüpler içerisine yerleştirilen, mukavemet...

GSM 900 ve GSM 1800

Avrupa ülkeleri tarafından başlangıçta sadece Avrupa’da kullanılmak üzere geliştirilen GSM, tüm dünyada oldukça büyük bir kabul görmüş ve yaygınlaşmıştır. Bugün pek çok ülkede, GSM servislerine büyüyerek devam eden talebin karşılanması...

Direk Tipi Trafo

İletim hatlarında gelen orta gerilimi tüketicilerin kullanabileceği alçak gerilime düşüren ve direklerin üzerine monte edilen trafolara direk tipi trafolar denir.  Özelliği Bu tip trafo merkezleri genellikle küçük yerleşim birimleri ile ana dağıtım trafosuna uzak aboneleri beslemek için kullanılır. Trafo ve donanım direk üzerine monte edilmiştir. Bir kısım elemanlar ise direğin yanında bulunan alçak gerilim panosuna monte edilmiştir.

Güneş panelleri Tasarımı

 Güneş enerjisi kullanarak elektrik üretimi, bugünlerde sıkça konuşulan yenilenebilir enerji kaynağı uygulamalarının oldukça popüler olan bir çeşididir. Bol olması, bedava olması, işletme maliyetinin düşük olması ve çevre kirliliğine yol açmaması gibi birçok iyi nedenden dolayı yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Bu çalışmada fotovoltaik hücreler ile elektrik enerjisi üreten sistemlerin maliyeti üzerinde durulmuştur.

Kirşofun Gerilimler kanununu

Kirşofun gerilimler kanununa göre kapalı bir elektrik devresinde (çevrede) devre elemanları üzerinde düşen gerilimlerin toplamıgerilim kaynağının gerilimine eşittir. Veya kapalı bir çevredeki gerilimlerin toplamı sıfırdır. Aşağıdaki şekle bakıldığında kirşofun gerilimler kanunu daha iyi anlaşılır. Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi Vk gerilimli güç kaynağından beslenen R1, R2 ve R3 dirençleri üzerinde düşen gerilimler VR1, VR2 ve VR3 gerilimleri vardır. Şekilde okla çizilen çevre devredeki bütün gerilimleri çevrelemektedir. Kirşofun gerilimler kanununa göre VR1, VR2, VR3 gerilimlerinin toplamı Vk kaynak gerilimine eşittir. Yani;

Parafudur

Bir yüksek gerilim tesisini veya bunun bir kısmını müsaade edilmeyen aşırı gerilimlere  karşı koruyan aygıtlara aşırı gerilimlere  karşı koruma aygıtları denir. Bu koruma aygıtlarından  biri  de  parafudurdur.  Parafudur,  büyük  akım  darbelerini  toprağa  iletir  ve işletmeyi  kesintiye  uğratmadan  aşırı  gerilimleri  şebeke  izolasyonu  için  zararsız  bir  düzeye indirir.

'W' Otomat Sigortalar

Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstriyel tesislerde veya özel işletmelerde can ve mal kaybına karşı elektriksel olarak koruma yapmamız gerekmektedir. Bu koruma elektriğin üretildiği yerden başlayarak son kullanıcıya kadar devam eder. Elektrik sigortası, elektrik tesisatı üzerinde beslenilen hat üzerindeki anlık yüksek gerilim, aşırı akım, kısa devre, nominal akımın üzerinde akım geçişi gibi elektriksel olumsuzlukların önüne geçebilmek için termik ve manyetik özelliklerle elektrik enerjisini kesen bir güvenlik önlemidir.

50 HZ frekans

Frekans bir olayın birim zaman (genel olarak 1 saniye) içinde hangi sıklıkla, kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür. Bir saniye içerisinde oluşan saykıl sayısına frekans denir. Ülkemiz elektrik şebekesinde frekans değeri 50 Hz’de sabit tutulmaya çalışılır. Bunun sebebi özel frekanslı sistemler haricinde tüm elektrikli cihazların 50 Hz frekansına uyumlu olmasıdır.

Akım Trafoları


 Akım Trafoları  "primer" dediğimiz esas devreden geçen akımı, manyetik bir  kuplaj  ile,  küçülterek  "sekonder"  dediğimiz  ikincil  devreye  ve  bu devreye bağlı cihazlara aktarırlar. Bunun sonucunda;  a) Cihazların büyük akımlar ile zorlanması, b) OG ve YG devrelerinde, cihazların büyük gerilimler ile zorlanması önlenmiş olur.

Alternatif Akım

Bildiğimiz gibi elektrik santrallerinde döner elektrik makinaları alternatif akım, yani sinüsoidal akım üretirler. Bu akımın üretilmesi Faraday Yasası’na dayanmaktadır. Faraday Yasası’na göre bir manyetik alan içerisinde hareket eden bir iletkende bir gerilim endüklenir. Buna göre manyetik alan ve iletkenlerden oluşan bir sistemde bu büyüklükten birinin sabit, diğerinin hareketli olması gerekir.

Alternatör

Generatörlerin çalışma esaslarında anlatılan akım her yarım turda yön değiştirir. Büyük güçlü generatörlerde kutuplar elektromıknatıslardan oluşur. Kutupları oluşturan bu elektromıknatıslara uyartım sargısı ismi verilir. Dinamonun Çalışması Yönü değişken olan bu akımı tek yönlü olarak dışarı alabilmek için kolektör (komütatör) ve fırçalardan oluşan bir düzenek kullanılır.

Ampul

Günlük hayatta kullandığımız çoğu teknolojinin kim tarafından, ne zaman icat edildiğini pek düşünmeyiz. Bizim için önemli olan işimize yaramasıdır. Bu teknolojilerden biri de tek bir düğmeyle çalışan akkor lambalar yani ampuller. Ampulün icadı deyince hemen Thomas Edison’un ismi akla gelir. Peki gerçekten öyle mi? Ampulü Edison mu icat etti? Gelin şimdi hep birlikte geçmişin karanlığında biraz gezintiye çıkalım ve “Ampulü kim icat etti?” sorusunu aydınlatmaya çalışalım.

    Yusuf Gökçe

    'Yusuf GÖKÇE Blog' Teknoloji'nin her dalından hayatımızı kolaylaştıran buluşların kısa ve öz teknik bilgileri bu portalda olacak...

    Bizden Makaleler

    © 2025 Yusuf Gökçe. Elektrik, Elektronik, Bilgisayar, Otomasyon, Telekominikasyon...

    Arama